دو جام موازی‌_جهانی فوتبال

🔸 از سال ۱۹۶۶ به اين‌سو و به‌رغم وجود نارسايی‌های تکنيکی‌_‌زيرساختی در کشورمان؛ بازی‌های جام جهانی فوتبال را از طريق سينما [با دیدن فيلم «گل»]، آنتن‌های قابلمه‌ای‌_‌تشتی، پخش زنده و حتا حضوری دنبال کرده‌ام. همين‌طور به‌موازات آن، خبرهای سياسی روز و مضمون ديدارهای ديپلماتيکی را که سران کشورها به بهانه‌ی تماشای فوتبال در حاشيه انجام می‌دادند؛ متناسب با فهم و وسع خود از طريق رسانه‌های داخلی و خارجی دنبال می‌کردم.

🔸 تمام تجربه‌ام حاکی است که در هر دورۀ چهار ساله، يک جام جهانی فوتبال داشتيم و در کنار آن چند بازی حاشيه‌ای اقتصادی‌_‌سياسی جانبی. در واقع امسال، نخستين سالی است که در عمر فوتبالی بيش از نيم قرنی خود می‌بينم که آن بازی حاشيه‌ای اقتصادی‌_‌سياسی چگونه يک شبه به يک «جام» مستقل فوتبالی تحول يافتند. به زبانی ديگر امسال به‌طور ويژه مسابقات دو جام جهانی فوتبال هم‌زمان و بموازات هم شروع شده‌اند: «جام جهانی ملت‌ها ۲۰۱۸» و «جام جهانی دولت‌ها ۲۰۱۸».

🔸 پيش از شکل‌گيری مسابقات فوتبال جام جهانی دولت‌ها، در ادبيات سياسی اصطلاحی داشتيم که می‌گفتند: "توپ الان در زمين چه کسی است؟". اصطلاحی که اصلاح‌طلبان ايرانی [دولتی] به آن توجه ويژه‌ای داشتند و در درگيری‌های جناحی نيز آن‌را به کار می‌بُردند. آن‌ها نيک می‌دانستند که در فرهنگ ديپلماسی، به کار بُردن اصطلاح «توپ الان در زمين چه کسی است؟» به‌هيچ‌وجهی به‌معنای گل زدن آشکار به طرف مقابل يا دولت مقابل نيست. از آن‌جايی که اصلاح‌طلبان دولتی نيز هرگز نمی‌خواستند به درون دروازه‌های خودی _‌چه محافظه‌کاران و چه جناح‌های افراطی‌_ گلی بزنند؛ آن اصطلاح را در درون جامعه جاانداختند. اما از فردای روی کار آمدن دونالد ترامپ، جای آن اصطلاح را در جهان ديپلماسی، اصطلاح جديد و خطرناکی اشغال کرد: اصطلاح "چه کسی گُل زد؟" يا "چه کسی گل خورد؟".

🔸 در مسابقات فوتبال جام جهانی دولت‌ها در سال ۲۰۱۸، فعلن آمريکا با گل‌های «برجام» و «تعرفه» در صدر جدول قرار دارد. مربی تيم «اتحاديه اروپا» برای يک بازی دفاعی در مقابل آمريکا، مجبور شد با آرايش جديدی [افزايش ۵۰ درصدی ماليات] وارد زمين بازی شود. چين با پاس‌های کوتاه به کره شمالی، فعلن مشغول کُشتن زمان است. اما پوتین، بی‌توجه به قانون بازی، بی‌توجه به قانون اتحادها و اائتلاف‌ها، بی‌شرمانه به هر طرف شوت می‌زند. در چنين فضايی، تشخيص آينده و پيش‌بينی بازی‌ها اين‌که قهرمان بازی فوتبالی جام جهانی دولت‌ها کدام دولت خواهد بود؛ واقعن دشوارست. ولی، همه‌ی ما می‌توانيم يک نکته را به راحتی بفهميم و پيش‌بينی کنيم: بازندگان واقعی جام جهانی دولت‌ها، همه‌ی آوارگانی هستند که مجبور به ترک کشور  خود می‌گردند.