من کدام چهره را می‌بينم؟

اوریانا فالاچی، روزنامه‌نگار، نویسنده و مصاحبه‌گر سرشناس ایتالیایی، شب گذشته در پی سال‌ها مبارزه با سرطان سینه در ایتالیا درگذشت.

***********

نگرش‌های آلوده به ايدئولوژيک و غرورهای ناسيوناليسم هنوز موانع بزرگی هستند برسر راه‌ بشريت. ديوار ضخيمی که ميان بشر و حقوق واحد و جهانی او، هم‌چنان مرز می‌کشند و فاضله می‌اندازند. خوب و بد يک کشور، يک ملت، يک شخصيت نام آشنا و جهانی را، هنوز به‌حساب بشريت و به پای بشر نمی‌نويسند. و بديهی است، مادامی‌که چنين سنت و فرهنگی حاکم است، بعيد می‌دانم که از مرگ اوريانا، اندوهگين شويم و او را از خود بدانيم!

از آن لحظه‌ای که خبر مرگ اوريانا را شنيده‌ام، بی‌‌اختيار اشک‌ها از دو چشمم جاری گرديدند و غرق اندوه شدم. از دست دادن چهره‌های جهانی و سرشناس هميشه ضايعه‌ای‌ست بزرگ اما، مرگ اوريانا فالاچی، ضايعه‌ای بود تلخ! آن‌قدر تلخ و سوزنده که در جهان آلوده به واپس‌گرايی و نوستالوژی، بزرگان و نخبگان ما نيز گاهی سيری قهقرايی داشته‌اند. پاسخ نفرت را، با نفرت دادند و خواسته و ناخواسته، دوباره آب تبرک برسر ايدئولوژی ريختند.

اگر رفتار برخی از گروه‌ها در جهان نفرت‌انگيز بود و هست، پاسخ به نفرت، راهش دامن‌زدن و شعله‌ور ساختن نفرت‌های کور و ايدئولوژيک نيست. راهش تجدید و تشديد مرزبندی‌های نژادپرستانه نيست! نمی‌توان مدعی بشردوستی بود و در جوانی آن همه فريادهای عدالت‌خواهانه عليه جنگ و جنگ‌طلبان کشيد اما، آن توشه‌ها و تجربه‌های غنی را در سنين پيری ناديده گرفت و گرفتار روحيات نژادپرستی گرديد. به‌همين دليل، اين مرگ، مرگی نابه‌هنگام بود و تلخ! مرگ به اوريانا امان نداد تا مفهوم دو مقوله عصر ارتباطات (که اطلاع رسانی را رکن مهم عدالت اجتماعی میداند) و پيام بشريت را (که مردم جهان، در برابر رفتار مشمئزکننده القاعده، برای اولين‌بار مرزهای ايدئولوژيک و ناسيوناليسم را شکستند و يک‌پارچه فرياد کشيدند که ما همه نيويورکی و آمريکايی هستيم!) هم‌زمان دريابد و واپسين رفتارهايش را تصحيح کند.

اما به‌رغم مسائل فوق، من هنوز چهره ديگری را نيز می‌بينم. چهره‌ای که از يک‌سو صداهای نارسا و غيرمفهوم را برای جهانيان رسا و قابل مفهوم می‌ساخت، و از سوی ديگر، از سياست‌مداران و ديکتاتورها تأييديه می‌گرفت که راه و کارشان بی‌فايده بوده است و غلط. از منظر حرفه‌ای، اوريانا فلاچی ژورناليستی بود کاملا موفق و هنوز می‌تواند الگوی جوانان در جهان باشد. نام او ياد‌آور دو مقوله تلاش‌های پی‌گيرانه و مسئوليت‌پذيری است. اوريانا از همان لحظات آغاز ورود به حرفه روزنامه‌نگاری، نشان داد که گزارش‌گری است امين و می‌تواند در قلب‌های مردم جا باز کند. حتا در زمانی که هنوز جوان بود و عليه فاشيسم مواضعی آشتی‌ناپذير داشت و می‌جنگيد، در خبرها دست نبرد و پرنسيب حرفه‌ای را زيرپا نه‌نهاد. درست‌کاری و صداقتش خيلی زودتر از آن‌چه که تصور می‌رفت، از مرزهای ملی فراتر رفتند و از او يک چهره جهانی ساختند. چهره اوريانای ژورناليست! چهره انسانی که هميشه در نظرم عزيز هست و ماندگار!